Zadaniem szkoły jest nie tylko przekazanie wiedzy, ale także (albo nawet przede wszystkim) wykształcenie u dzieci prawidłowych postaw obywatelskich, w tym poszanowania tradycji i kultury własnego narodu. Celem jest przygotowanie uczniów do późniejszego, dorosłego życia w społeczeństwie, ukształtowanie człowieka, który sprawnie i odpowiedzialnie funkcjonuje we współczesnym świecie. Elementy edukacji kulturowej i regionalnej pojawiają się przy wielu okazjach, na lekcjach przedmiotowych (historia, wiedza o społeczeństwie, geografia, język polski, plastyka, muzyka, wiedza o kulturze), a także w ramach organizowanych przedstawień i akademii. Na ten moment polskie szkoły stoją przed wyzwaniem, jakim jest nauka uczniów z Ukrainy. Z jednej strony naszym zadaniem jest pomoc w zaaklimatyzowaniu się w Polsce, w tym poznaniu lepiej naszej kultury i integracja z uczniami polskimi. Z drugiej strony nauczyciel powinien wspierać ukraińskich uczniów w pogłębianiu wiedzy na temat historii i kultury Ukrainy, nie zapominając, że są obywatelami swojego kraju. Nie możemy przewidzieć, jak rozwinie się sytuacja w związku z wojną w Ukrainie. Nie wiemy, jak długo dzieci z Ukrainy pozostaną w polskich szkołach i jaka część z nich zostanie na stałe. To jednak, co możemy i powinniśmy zrobić to poświęcić czas na wzajemne poznanie się uczniów, dzięki czemu nie tylko pogłębimy poczucie tożsamości narodowej, ale także poszerzymy wiedzę na temat innych narodowości i nauczymy poszanowania innych kultur.
Edukacja regionalna i kulturalna
Edukacja regionalna, kulturalna i upowszechnianie dziedzictwa kulturowego są tematem wielu inicjatyw, programów, konkursów i wydarzeń. Aktualne programy organizowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego można znaleźć pod linkiem: https://www.gov.pl/web/kultura/edukacja-kulturalna4 Narodowy Instytut Dziedzictwa udostępnia darmowe materiały edukacyjne, takie jak scenariusze lekcji, karty pracy, pakiety edukacyjne czy materiały wideo. Można znaleźć je pod linkiem: https://www.edu.nid.pl/materialy-edukacyjne W ramach Instytutu powstała seria darmowych pakietów edukacyjnych ,,Połączeni Dziedzictwem”, która zawierające scenariusze zajęć dotyczących niematerialnego dziedzictwa kulturowego Polski i Ukrainy. Edukacją i animacją kulturalną zajmuje się także Fundacja PLENEROWNIA. Organizuje wiele wydarzeń, wystaw i warsztatów, a także tworzy i udostępnia za darmo książki dla dzieci, publikacje, gry i pakiety edukacyjne. Na stronie internetowej fundacji pod linkiem https://plenerownia.com znajdziemy m.in. podręcznik ,,Rozgryźć dziedzictwo”, który pełen jest pomysłów w zakresie edukacji o dziedzictwie kulturowym czy komiks ,,Strażnicy Dziedzictwa” przybliżający dzieciom problem przestępczości wobec dziedzictwa kulturowego. Materiałów w zakresie edukacji kulturalnej i regionalnej jest wiele, niezastąpiona jest w tym rola bibliotek, muzeów i instytucji kultury.
Czego natomiast my możemy dowiedzieć się kulturze i folklorze Ukrainy?
Do charakterystycznych elementów ukraińskiego folkloru możemy zaliczyć piękne, ręcznie robione hafty, tzw. Wyszywanki, które są nieodzowną częścią stroju ludowego. Soroczka to tradycyjna ukraińska koszula ozdabiana właśnie tymi pięknymi haftami. Inną charakterystyczną częścią stroju ludowego są szarowary, czyli noszone przez mężczyzn szerokie, najczęściej czerwone spodnie, które były częścią stroju kozaków. Strój ten używany jest współcześnie podczas występów tanecznych. Najbardziej znanym ludowym tańcem Ukrainy jest hopak, który jest także sztuką walki (hopak bojowy). Podobnym tańcem jest tańczony w parach kozak. Inne tańce to Kołomyjka i Hucułka. Ukraińskim instrumentem ludowym jest bandura – instrument szarpany, którym akompaniuje się dumy (gatunek epicko-liryczny o tematyce historyczno-obyczajowej).
Dla porównania w Polsce stroje ludowe (regionalne) znacząco się różnią w zależności od regionu. Są bardzo kolorowe i często pojawiają się w nich takie elementy jak czerwone korale, wstążki, wianki, pióra, chusty i motywy kwiatowe lub geometryczne. Podobnie polskie tańce narodowe różnią się w zależności od regionu. Wyróżniamy m.in. krakowiaka, kujawiaka czy oberka. Najbardziej powszechnym tańcem jest jednak polonez tańczony na każdej studniówce – balu organizowanego 100 dni przed maturą. Do jednego z najciekawszych elementów polskiego folkloru możemy zaliczyć ludową wycinankę. Jest to ręcznie wycinany, ażurowy ornament z papieru. Najczęściej pojawia się motyw kwiatowy oraz koguty. Jednym z polskich ludowych instrumentów jest basetla – instrument smyczkowy mający od 2 do 4 strun, przypominający wiolonczelę.
